So Bandingan Ko Kipantag o Manga Polaos o Islam ko Kapakatindg o Tarotop a Okitokit o Islam Khutbah No. 39 KI: ALIM, HASSANOR BIN MAKA ALAPA |
دور أركان الإسلام في بناء المجمتع
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى بِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ... وَبَعْدُ:
فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
لَنْ يَنَالَ اللهَ لُحُومُهَا وَلاَ دِمَاؤُهَا وَلَكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنْكُمْ
Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn... wa ba’du:
Fayā ibādallāhi, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:
Layyanālallāha luhūmahā wa lā dimā’uhā walākin yanāluhut taqwā minkum. (Al Haj 37)
Manga oripn o Allāh, so oriyan o bantog ko Allah ago so salawat ko Nabi tano a Mohammad, na giankai a bandingan na ipropa niyan so mababaloy a sangan o manga rokon a onayan o Islam, ko kapakatindg o tarotop a okitokit o Islam ko kababaloy niyan a agama a sosonan o kaoyagoyag o manosiya, sa katotokawan o langowan a adn a akal iyan a manosiya a langowan a nganin a adn a kapakamomoayan iyan, na patoray a so kapakatitindg iyan na adn a kaoompongan on a aya niyan onayan, mlagid san so taragombalay a maggdam (barandiaya) ago so taragombalay a rahasiyan a matag itotolad o pamikiran a adn mambo a kaphapasodan iyan a ron makambbkn.
Giankai a manga ongangn a mabbmbar sankai a doniya a pithibarang so manga sosonan iyan, mlagid o pamikiran a manosiya antaa ka manga gonanao a agama a phoon sa langit na sii giimlalawana ko kapiya o manga onayan iyan a ron matataragombalay, sa so mapiya on na phanatas sa mathay na so pman so marata on na di khalanggay na magonot sa sambr sa khapokas sa itongan. Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الأَرْضِ
Aya pman a so koyapr (borabora) na khadadas sa pagonot sa sambr, na so pman so nganin a phakanggay a gona ko manga taw, na khatatap ko lopa a makamomoayan (Ar Ra’d 17)
Giankaya a manga ongangn a miangapapayag na aya dn a antap iyan ago aya phliotan iyan na so manosiya ago so miadn on a so Allāh (سبحانه وتعالى) , odi na so kapphagintaw ankaya a manosiya sankai a doniya ago so mapmbtad iyan ko oriyan o kapatay o ino phakadaya antaa ka kasiksa (Salvation).
So sii ron ko Islam na tokawn tano o antonaa i manga polaos iyan, oriyan iyan na osayin tano so manga sangan ankai a manga polaos ko kaptharagomabalaya niyan ko Islam ko kababaloy niyan a kaposan a agama a miakaoma ko manosiya.
Khasabot ankanan a manga polaos ko katharo o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) a:
بُنِيَ الإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ : شَهَادَةِ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ , وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَصَوْمِ رَمَضَانَ وَالْحَجِّ فِي بَيْتِ اللهِ الْحَرَامِ.
Pitharagombalay so Islam sa lima a manga polaos: (1) So kazksii sa da a tuhan a zimbaan a rowar ko Allah, ago mataan a so Mohammad na sogo’ o Allah. (2) So kitindgn ko Sambayang, (3) So kibgan ko zakat, (4) So kaphowasai ko Ramadhan, (5) Ago so katonaya ko Hajji sa Baytullahil Haram.
Giankanan a lima a polaos o Islam, na gianan so piamagosay tano a manga Rokon o Islam a lima, a piamgan tano sa manga bandingan ko miangaoona a manga Khutbah. Sii sankai a bandingan na phamagosayin tano sa sii tano pndirogoda ko mababaloy a sangan o oman i isa on ko kapphakabagr o giikipagintawn odi na so kapakamoayan o okitokit o Islam.
Manga oripn o Allāh, so paganay a polaos a so kalimah a Shahadah, na mititindg iyan so katampar a kapniniawa odi na rahasiyan ko pamikiran a Islam a skaniyan i kaphapasodan o manga pd a polaos a kanggalbk a phakaokit sa koat o anggawta, samanan na skaniyan i mababaloy a niawa o langowan a galbk a kaokhaog o Islam a pnggalbkn o Muslim, sa odi anan maadn ko taw sa skaniyan i mabaloy a kamonaan o galbk a barandiya na so galbk na ilang a daa maana niyan sii ko Allāh (سبحانه وتعالى) .
Gioto i sabap a so kafir a giinggalbk sa manga galbk a kamapiaan a datar o simba, a lagid o kapammgay ko miskin so katabang ko manga hospital ago so kapaganad sa katao, na di mbalasan o Allāh (سبحانه وتعالى) sa alongan a maori sa nkoto a kafir aya sabap iyan na so pinggalbk iyan a mapiya na daa niawa niyan ko da niyan kisabotn ko Kalimah a Shahadah sa da mamuslim, na langowan a galbk iyan a mapiya na ilang sii ko Allāh (سبحانه وتعالى) . Pitharo o Allah a:
وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا
Na sangorn ami so nganin a pinggalbk iran a pd sa galbk (a mapiya) na balowin ami siran a lopapk a mikakayontong. (Al Furqan 23)
Gianan i kipapatoray ankanan a Kalimah a Shahadah a so di ron somasabot na pkhaizaan iyan a ginawa niyan o ino da mitapi ko manga rokon o paratiaya a nm a palaya siran rahasiyan, ka sii minitapi sankai a rokon o Islam a kanggalbk a khoat? Sa gianan i smbag iyan.
Giankanan a Kalimah a Shahadah na bithowan o Islam sa katharo a mapia a soti (kalimah tayyibah), sabap sa da dn a datar anan a katharo a pkhababayaan o Allāh (سبحانه وتعالى) , a gianan na di khasanaan so kiphlapiatn on sa ba mabaloy a paratiaya taman sa di ron misarta so galbk a simba a koat o anggawta, sabap sa so paratiaya o poso’ na di phamanik ko Allāh (سبحانه وتعالى) odi mabaloy so galbk a simba a aya niyan gasolina ko kaphamanik iyan ko Allāh (سبحانه وتعالى) , pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ
Sii rkaniyan a Allah na pphamanik on so katharo a mapiya (so kisabotn ko kalimah a shahadah) sa so galbk a mapiya na ipphoro iyan (ankoto a paratiaya) sii ko Allah (Fatir 10).
Samanan na di makapmblag ankanan a dowa a simba a rahasiyan ago galbk a kowat o anggawta. Sii ko Qur’an na oman tawagn o Allāh (سبحانه وتعالى) so miaratiaya na dowa a ipzipat iyan on, so kiaparatiaya niyan ago so kianggalbk iyan sa mapiya, na aya paratiaya na so nm rokon a Iman, na aya galbk a mapiya (amal salih) na so lima rokon a agama Islam, a aya paganay ron na so kisabotn ko kalimah a shahadah.
Manga oripn o Allāh, wajib dn a kasabotan anan phorong o Muslim, sa makarayag on a so paratiaya niyan na di khisampay ko Allāh (سبحانه وتعالى) odi mabaloy so galbk a mapia a simba a aya on phakaawid sa kaphamanik iyan, ogaid na di phamanik so galbk a barandiya odi niyan kaawidi so paratiaya a rahasiyan, sa madodowa siran. Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
لَنْ يَنَالَ اللهَ لُحُومُهَا وَلاَ دِمَاؤُهَا وَلَكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنْكُمْ
Di dn khisampay ko Allah so manga sapo iyan (so binatang a pikhorban ko Allah) go di pn so manga rogo’ iyan, ogaid na aya khisampay ron na so kalk (paratiaya) a phoon rkano (Al Hajj 37)
Sii sankanan a ayat na miakarinayag a so paratiaya ago so galbk a barandiya na di dn makapmblag ko kakhatarima iyan sii ko Allāh (سبحانه وتعالى) , sa giankanan a galbk na gianan i paratobo-wan o Islam, a adn a dowa a onayan iyan a ron makabbkn a so paratiaya a rahasiyan ago so galbk a mapia a simba a barandiya.
Gianan i pagns a bagr ankai a agama a di dn khatoon ko apia antonaa a agama a miapayag ko lopa, sabap ko kabagr iyan ago so kararankoma niyan ko masoln ko manosiya ago so mapayag on, so niawa on a go so galbk on a mapayag, a di makapmblag ka khakasiya ago magopaka a magpda.
Manga oripn o Allāh, so ika dowa a Polaos o Islam na skaniyan so sambayang, a giankai a sambayang na lalayon phagalowin o Qur’an a sii niyan ikokoyapt ko manga galbk a barandiya a ipkhoat o anggawta o manosiya, na sii ko kinitompok iyan ko zakat na tanto a madakl a somiobra sa miakadowa polo iyan on mitaalok. Aya pagns ankaya a sambayang na skaniyan i romiankom ko okit a kapagolowan ago so kapangongonotan ko dato a skaniyan so Imam, ka kagiya so Islam na bitikan a kaphagingd ago parinta a pagatorn iyan so kibabatog o manosiya, na lialayon iyan so kipphangndaon iyan ko kapangongonotan ko olowan sa datar dn o kialalayona niyan ko kapthonaya ko sambayang, ka an masabot o taw a malantas i pamikiran ago malambt i dirogod.
Ogaid na tanto a maito ko manga Muslim i pphakasabot sankai a ongangn a ipmbgay rkitano o sambayang sa makalima oman gawii, sii sankanan a zambayang na bialoy niyan so giikapmaslaa ko Allāh (سبحانه وتعالى) a aya niyan tasbih ko oman dn i kaokhaog iyan ko katindg karoko kasojud kaontod, a isa nan a kadadalman sa pinakamala ago maporo a kathaoripn sii ko Allāh (سبحانه وتعالى) , a sii ko giikatharoa o giizambayang sa so Allāh i lbi a Mala (Allāhu Akbar), na pthankdn iyan ko katitindg iyan, sii ko karoroko iyan, sii ko kasosujud iyan, ago sii ko kaoontod iyan, aya maana nan na so bo so Allah i lbi a mala a shayi sii ko apia antonaa i mambbatad iyan ko kaoyagoyag iyan, na patot a makamoayan anan ko kaoyagoyag o Muslim, ko langowan a sakro kabintng iyan, sa tomann iyan so gii niyan tharoon ko manga sambayang iyan a so Allāh i lbi a mala, sa baloya niyan a aya niawa o kaokhaog iyan ka an iyan kamataani so thito a maana o simba niyan.
Sa aya kakhamataani roo, na amay ka makazopaka so kabaya iyan ko tamok ago so kabaya o Allāh (سبحانه وتعالى) na aya mala na so Allāh (سبحانه وتعالى) a di giankoto a tamok iyan, o makazopaka so kabaya iyan ko kadato ago so kabaya o Allāh (سبحانه وتعالى) na aya mala na so Allāh (سبحانه وتعالى) a di so kabaya iyan, o makazopaka so kabaya iyan ko karoma niyan so manga wata iyan ago so kabaya o Allāh (سبحانه وتعالى) , na aya mala na so Allāh (سبحانه وتعالى) a di siran, gianan Manga oripn o Allāh i mapapadalm san a ongangn o Islam.
Odi anan manggolawla, ka aya makalbi so salakaw ko Allāh (سبحانه وتعالى) , na so taw a giizambayang a iphlapiyat iyan ankoto a so Allāh i Lbi a Mala (Allāhu Akbar), na khizogat on so katharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لاَ تَفْعَلُونَ
Miakalala a rarangit sii ko Allah so katharoa niyo ko nganin a di niyo bo pnggolawlaan. (As Saff 3)
Gagawii dawndaw na ilalalis o Muslim a so Allāh i Lbi a Mala, sa itindg iyan idozong iyan isojud iyan i ontod iyan na gii niyan tharoon, ogaid na amay bo ka adn a kabaya iyan a minizopaka o kabaya Allāh (سبحانه وتعالى) na aya mimbaloy a maito na so Allāh (سبحانه وتعالى) na aya miakala na so baya a ginawa niyan, hay manosiya siap anka ankanan a katharo sa tonay anka so ongangn a madadalm on, ka o ba nka ba dn di kanggonai so maana niyan, sa bar ka dn mambasa so:
ingaran ta so snang na da ta ko ranka niyan…. Ba dn taw ko padian na di pd ko pasa iyan.
Anda dn i kasabota san o Muslim sa minggolalan iyan na matankd a miapakatindg iyan so okitokit o Islam sa mapayag sii ko ginawa niyan, na o miog so Allāh (سبحانه وتعالى) na phakamoayan so parinta o Islam ko ingd iyan a katatagoan on.
So Polaos a ika tlo na skaniyan so zakat a gianan na madodowa soko, a simba a galbk ago simba a tamok, a amay ka sabotn phorong na mapayag so pagns o Islam a skaniyan na agama ago parinta a mabagr a ptharagombalayin iyan so doniya a barandiya sa nggolalan ko tamok a barandiya, ka an maako so kaoyagoyag o manosiya ko kasaromag iyan ko barandiya, sa pmbaloy so doniya a bayanbayanan o kasorgaan a daa taw ron a kapipipisan ko kapzawiti ko mapiya a kibabatog a aya paganay a ropaan iyan na so kaampli ko pangindaw niyan a kaoyagan ago pagpr.
So Zakat na siangan iyan so kapphondowi ko Bayt al Mal (Islamic Traesury) o Parinta Islamiyyah, ka an pamondiong so kapiya o doniya, sa makapagintaw so manosiya a Muslim ago so kna a Muslim a mamamaradika ko sarinkot o kamrmr a gianan so bithowan o Islam sa makaopaw a kna o ba aya pagopawa niyan na so bok ko olo, aya mataan na aya dn a pagopawn iyan na so paratiaya ko poso’ o miskin.
Giankanan a zakat na bithowan sa zakat ka aya maana niyan na lompiyo ko ginawa o manosiya ko kaligt ago so kala o anogon, ago lompiyo ko tamok ko miamangisaog on a marata ko kiapanamoka on o khi rk on, samanan na so tamok a pindiakatan na mialompio skaniyan ko manga dakt a minisogat on ko kiapanamoka on (ogaid na so tamok a phoon sa haram na di khasoti o kandiakati ron) ago miasoti niyan so ginawa o khi rk on ko karata o kaligt ago so kala o babaya ko tamok. Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا
Kowa ka (hay Mohammad) ko pd ko manga tamok iran a zakat a phakalompiyo kiran ago khazoti niyan siran (At Tawbah 103)
Giankaya a zakat, i isa a kalilipatan ko kapphagingd o manga Muslim sa masa imanto ioman on so kiada o parinta a Islam a aya on phakamoayan, sa mimbaloy so katonaya ko zakat a ba dn trang sa atay o manga kawasa, sa daa phakatgl kiran a bagr a kitab ago parinta ka da a parinta a Islam a makamomoayan a ziap on, minsan pn gianan dn na maggdam so kala o bagr iyan ko sabaad a manga kawasa a ipmbgay ran so zakat iran ko manga miskin.
O masiyap ankai a katampar a tamok ko agama Islam, na kaankosan so manga masjid a giimbabalayin na mamakatindg so manga ala a pompongan a paganadan (Universities) a Islam sii sa doniya na midndg so shaytan o kadaa plng sa miporo so katao o manga Muslim, sa praotn iran ago khalampasan iran so potpot o katao a bago a piakamoayan o manga parinta a jahiliyyah sa masa ini.
Phamakamoayan so manga ala a pamolongan sa khikayas so pithibarang a sakit ago gdamn ko ingd o manga Muslim, na phamagoman so kakawasaan o pagtaw ka amay ka mada so manga sakit na aya phakambowat a pagtaw na manga mama ago manga babay a manga pipia i kanggogolawasan a manga babagr a makakatig a katao a mala ago sowa ko langowan taman na antonaa pn i phagingarn o Muslim a pangindaw niyan?.
Gianan i pagns a katotokawan anan o manga ridoay tano a manga parinta ago manga pagtaw, sa di ran dn ipagiog o ba makanaw ankaya a arimaw a totorogn sa sa dn sa pkhapayag a PHAMOKAW sankaya a pagtaw a oodmn na pagimatayin iran ago phakadaan iran ka an dn matatatap ankaya a pagtaw sa kapangng’npi ron a torog ago oms sa di dn makanawnaw.
Manga oripn o Allāh, anda dn i kapkhoyakas ankai a knm a mikokolambo sankai a pagtaw? Ino tano aya phagaloya ka palaphn ka marinaw, na adn dn a masa a khaoma a apiya so Ulama na di niyan maptharo so matatago sa pikir iyan a ipthagompiya o pagtaw niyan, ka di ppharon o parinta a makamomoayan a somosopak ko kabaya o Islam.
So Poloas a ika pat a skaniyan so kaphowasai ko Ramadhan, na gianan na rahasiyan ko maana niyan ogaid na barandiya ko koat iyan a riankom iyan so kamapiaan o ginawa o manosiya a kapniniawa ago so badan iyan a barandiya sa da niyan pakasimpiti so sabala on sa itongan o sabala a salakaw, kadadalman anan sa mapiya a ongangn a maito so kapkhasabota on o manga Muslim, simba nan a inikasoat o Allāh (سبحانه وتعالى) ago galbk a ipthagompiya o lawas o manosiya, a amay ka matonay sa mapiya na skaniyan dn so bagr o Islam ko kababaloy niyan a agama ago kaphagingd ago parinta.
Gianan bo i simba a miazkhd a pikipantag o Allāh (سبحانه وتعالى) ko manga simba o oripn iyan, aya sabap iyan na kagiya simba a da on so kapakiilaylayin ago so kapanakabor, sa simba nan a bialoy o Muslim so Allāh (سبحانه وتعالى) a aya on dn tomitikay ko manga pagns iyan, sabap roo na so mambo so balas iyan na bialoy o Allāh (سبحانه وتعالى) a pagns iyan ko oripn iyan a siran bo i phagtonga on sa alongan a maori sa taman sa masoat so oripn ko kala o balas a imbgay ron o Allāh (سبحانه وتعالى) .
Giankaya a powasa na siangan iyan so mala a kazinanad o pagtaw a Muslim sii ko Islam, sa skaniyan na mala a Goro a phangndaon iyan so Muslim, ko kabaloy niyan a pagtaw a maonotn sa bitikan ago kitab, sa makasasayan ko sondaro a maonotn a di niyan plawangn so lalangan o maporo iyan, sa o makamoayan anan na phakamoayan so parinta o Islam a aya manga taw niyan na palaya dn biaksa a pitiya a makokompn iran a ginawa iran ko apia antonaa a masa ago darpa.
So ika lima a Polaos, na skaniyan so Hajji a gianan na simba a lawas ago tamok a makasasaginda ko zakat, ago sialosaw niyan ago biagr iyan so atoran a ipphangndao o sambayang ko kapangongonotan ko bitikan ago so olowan a Imam, ogaid na piakablang iyan so rankom iyan ka so dn so kadandan o Ummah a Islam sii sa doniya na palaya dn kiazasarotan sa inisibay niyan siran ko manga darpa a mattndo sii sa doniya a gia Makkah, ka an katadmi o Muslim a adn a ingd iyan ago adn a qiblat iyan a isaisa ago adn a Tuhan iyan a Isaisa a apia anda matatago na aya niyan babantakn.
Giankaya a Hajji na rinayagan o bagr o manga Muslim, ago initankd ko kaiisaisa iran ko kiphapantagn iran ko ridoay iran a shaytan ago manosiya ago parinta, ogaid na sayana a maito ago pithorak so manga taw a pphakasabot ko ongangn iyan.
Giankaya a kapthonaya on oman saragon na pphakiilay niyan sa doniya so bagr o Islam a kapniniawa go bagr a barandiya, sa mataan a siran na pagtaw a salakaw dn ko manga taw ago so parinta iran na salakaw dn a parinta, ogaid na anda dn i kaphakamoayan iyan ko liawaw o lopa?? Pagari ko a Muslim ska dn i pzambag sa ginawa nka.
Giankaya a lima a polaos o Islam na o masabot sa mapia na khasabot on ankanann a manga sangan iran ko kaphakatindga ko Islam ko kababaloy niyan a parinta ago agama a zabtn iyan so kamamanosiyai phoon ko kikakagm iyan ko latay ago tonai o kadadadag.
Manga oripn o Allāh, gianan i pagns ankai a agama a so kiada o parinta a Islam a linang a piakamoayan o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) ago so manga Sahabah niyan na so manga Imam a miamakasalono, so Abu Hanifah, Ahmad Ibn Hanbal, As Shafii, ago so Imam Malik, ago so manga pd a manga Imam ko agama, na da iran pakakasoya ankoto a kadato a miada sa ba siran miangadn sa manga lompokan a opakat a kaiislami a giinggalbk ko sasoko ko manga galbk o Islam, aya mataan na inpos iran so kaoyagoyag iran a katao ago kapangndao sii ko kiaosaya iran sa maolad sankai a lima rokon o Islam ago so nm rokon a Iman ka kagiya gianan i okit a kaphakandod o kadato a lomiaod, sa odi san makanggolalan na mawatan ko pamikiran o ba pn makambalingan ko manga Muslim sa masa imanto.
Imanto a masa na tanto a mabagr so ronda o shaytan a manosiya sa kapndadaga iran ko manga Muslim sa masa ini sa di ran dn katanodan so okit a kaphakakasoya iran ko kadato a Islam, ka an siran matatatap a pphangondato sankai a manga parinta a manga ala a jahiliyyah a ppgsn iran ankaya a manga Muslim ko pithibarang a bagr iran a tamok, sandiyata, katao antaa ka okit a kakhaoyagan.
Manga oripn o Allāh, gianan i pamotosan ankai a Khutbah a pphakalankapn tano ko maga Muslim ka kalokalo na so Allāh (سبحانه وتعالى) na lkaan iyan so maga pamikiran iran sa mapakadalm iran so kapphaganada sakai a agama ago so kapangolad ko maga sowa a bago a khasabapan ko kanggonai sankai a waraan a katatagoan rkitano.
Manga oripn o Allāh, pangnin tano ko Allāh (سبحانه وتعالى) a balowin tano niyan a pd ko manga taw a pphamakin’gn iran so katharo na phagonotan iran so lbi ron a mapiya.
وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
Wa aqulu qawli hada wa astagfirullaha li wa lakum wa lisairil Muslimin min kulli dambin fastagfiruhu innahu Huwat Tawwabur Rahim.
Alhamdulillāhi rabbil ālamin, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.
Manga oripn o Allāh, mangndod tano ko Allāh ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila.
Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa ngaki a walay ngka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami ngka ago rila ingka so manga loks ami ago rila ingka so kadandan o manga muslim so miyamatay kiran ago so oyagoyag kiran.
Ya Allāh, pakabagr angka so paratiyaya mi rka ago ompiya ingka so btad ami sa baloy angka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami.
Ya Allāh, kalimoon ka mingka ago lindinga kami ngka sa awata kami ngka ko manga sakit ago piya angka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad angka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa angka so manga mrmr rkami, na pakandiyakat angka so manga kawasa rkami, na timo angka so kasasagomparak ami, na bagr angka so malobay rkami, na ayon ingka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam.
Ya Allāh, pakadaag angka so ronda o Islam sa madaag ami so manga ridoay o agama ngka sa tatap angka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama ngka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.
Ya Allāh, tabangi kami ngka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka.
Ya Allāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
Ya Allāh, bgi kami ngka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhirat sa mapiya ago lindinga kami ngka ko siksa ko naraka.
Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Muhammad ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran. Wal Hamdulillahi Rabbil Alamin. Aqimus salah…..