So Bandingan ko Kaparatiyayaa ko Khutbah No.4 KI: ALIM, HASSANOR BIN MAKA ALAPA |
الإيمان بالرسل
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى بِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ .... وَبَعْدُ:
فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
رُسُلاً مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ.
Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn wa ba’du:
Fayā ibādallāhi, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:
Rusulan mubasshirīna wa mundirīna li’allā yakūna linnāsi alallāhi hujjatan ba’dar rusuli (An Nisa 165)
Manga oripn o Allāh, so oriyan o kiyabantoga tano ko Allāh ago so kiyasalawati tano ko Muhammad ago so manga tonganay niyan ago so manga bolayoka iyan na kadandan o manga Muslim, na imanto na aya pman a bandingan tano sa ngkai a Khutbah tano na so ika pat a rokon o paratiyaya a skaniyan so Kaparatiyayaa ko manga Sogo o Allāh.
So kaparatiyayaa ko manga Rasul ago so manga Nabi na onayan anan o paratiyaya. Pitharo o Allāh a:
قُلْ آمَنَّا بِاللهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا ، وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَالنَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
Tharo angka a piyaratiyaya mi so Allāh go so nganin a initoron rkami, go so nganin a initoron ko Ibrahim, go so Ismail, go so Is’haq, go so Yaqub, go so manga wata o ya’qub, go so nganin a inibgay ko Musa ago so Isa, go so manga nabi a phoon ko Kadnan iran, sa di ami pakapmbidabidaan so oman i isa kiran, a skami na sii rkaniyan a Allāh na mimbayorantang kami ron sa miyagislam kami. (Ali Imran 84)
Manga oripn o Allāh, sa dn sa taw a sangkaan iyan so manga Sogo a skaniyan na pipikirn iyan a paparatiyayaan iyan so Allāh na skaniyan oto sii ko Allāh na kapir, sa di ron phakanggay a gona so paratiyaya niyan. Pitharo o Allāh a:
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللهِ وَرُسُلِهِ ، وَيُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللهِ وَرُسُلِهِ ، وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ ، وَيُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلاً ، أُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا
Mataan a so siran oto a pzangkaan iran so Allāh ago so manga sogo iyan, go khabayaan iran a pakapmblagn iran so paratiyaya ko Allāh ago so manga sogo iyan, sa ptharoon iran a pharatiyaya kami sa sabaad a manga sogo na zangka kami sa sabaad, sa khabayaan iran a kapakakowa iran ko pagltan oto sa okit, na siran oto na siran so thito a manga kapir. (An Nisa 150-151)
Manga oripn o Allāh, tanto a marayag sangkanan a ayah so kiyaaloya niyan sa kapir so taw a sangkaan iyan so sogo o Allāh. Pitharo o Al Qurtubi a: Sabnar a biyathk o Allāh a so kapakamblaga ko kaparatiyayaa ko Allāh ago so manga sogo iyan na kakakapiri, miyabaloy oto a kakhapir ka kagiya so Allāh na inipaliyogat iyan ko manga oripn iyan a kasimbaa iran on ko langowan a okit a piyayag iyan sa sii minggolalan ko katharo o manga sogo iyan, na amay ka sangkaan iran so sogo na aya dn a siyangka iran na so kipnggolalann iran ko sogoan o Allāh ko kazimbaa on, sabap roo na aya dn a miyasangka iran na so Allāh, sa miyakokom siran sa kapir. Datar oto a so kasangka sa isa bo a Sogo na datar o palaya iyan dn siyangka so kadandan o manga sogo o Allāh.
Pitharo o Allāh a:
Piyakambokhag o pagtaw o Nuh so manga Sogo.
Go pitharo iyan a:
Piyakambokhag o pagtaw o Ad so manga Sogo.
Go pitharo iyan a
Piyakambokhag o pagtaw o Thamud so manga sogo.
Go pitharo iyan a:
Piyakambokhag o pagtaw o Lut so manga sogo.
Sii sangkai a manga ayat na katawan tano a oman i pagtaw na adn a siyogo on a sakataw a sogo, ogaid na so Qur’an na aya pitharo iyan na piyakambokhag iran so manga sogo kiran (madakl a manga sogo), giyanan i karina sa so kasangkaa ko sakataw a sogo o Allāh na mandn sa aya siyangka na so kadandan o manga sogo o Allāh.
Manga oripn o Allāh, sabnar a biyantog o Allāh so sogo sangkai a ummah a kaposan, ago biyantog iyan so miyamaratiyaya a inonotan iran angkoto a sogo sa da iran pakambida-bidaa so oman i sogo o Allāh. Pitharo o Allāh a:
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ ، لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ
Piyaratiyaya o Rasul so nganin a initoron on a phoon ko Kadnan iyan, go so miyamaratiyaya na oman i isa kiran na piyaratiyaya niyan so Allāh ago so manga Malaikat iyan ago so manga kitab iyan ago so manga sogo iyan, (pitharo iran a) di ami dn pakapmbidabidaan so oman i isa ko manga sogo iyan (sa palaya ami dn pharatiyayaan). (Al Baqarah 285)
Go sabnar a bigan sa kapasadan o Allāh so siran oto a da iran pakamblablaga so paratiyaya iran ko manga sogo sa mala a balas ko alongan a Qiyamah. Pitharo o Allāh a:
وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللهِ وَرُسُلِهِ ، وَلَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ, أُولَئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ ، وَكَانَ اللهُ غَفُورًا رَحِيمًا
Go so siran oto a piyaratiyaya iran so Allāh ago so manga sogo iyan, sa da iran pakambidabidaa so oman i isa kiran (ko paratiyaya iran on) na siran oto so matatangkd a imbgay niyan kiran so manga balas iran, go miyaadn so Allāh a Paririla a Masalinggagawn. (An Nisa’ 152)
Manga oripn o Allāh, sabnar a piyamaawing o Allāh so manga taw a tiyoronan sa kitab sabap ko kiyaparatiyayaa iran ko sabagi ko manga sogo na siyangka iran so sabagi. Pitharo o Allāh a:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللهُ ، قَالُوا : نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا ، وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ
Go igira pitharo kiran a paratiyayaa niyo so nganin a initoron o Allāh, na tharoon iran a: Pharatiyayaan ami so nganin a initoron rkami, sa sasangkaan iran so kitab a makatotondog on a skaniyan so bnar (so Qur’an) a babagrn iyan so (kitab) a initoron kiran. (Al Baqarah 91)
So manga Yahudi na di ran paparatiyayaan so Isā go di pn so Muhammad. Na so manga Nasrani, na di ran paparatiyayaan so Muhammad.
So Mbidaan o kaparatiyayaa tano ko Muahammad (صلّى الله عليه وسلّم) ago so kaparatiyayaa tano ko manga pd a manga Sogo ago manga Nabi:
Aya kapharatiyayaa tano ko manga sogo a miyangaoona na so kaphangimbnara tano sa mataana so Allāh na tinindos iyan siran ago pinili iyan siran ago siyogo iyan siran ko manga pagtaw iran, sa pantag sa toroan ago onot ko kabaya o Allāh. So pman so paratiyaya tano ko Muhammad, na di ron oto phakaampl, ogaid na patoray a mioman roo so kapangimbnara tano ko langowan a piyanothol iyan ago pagonotan tano so langowan a inisogo iyan, ago phananggilaan tano so langowan a inisapar iyan, ago pagonotan tano so agama a minioma niyan, sabap sa so Allāh na miyansok iyan (piyakada iyan) so langowan a bitikan ago kokoman o miyangaoona a manga kitab ko oriyan o kinitoronn ko Qur’an, sa paliyogat ko langowan a manosiya a aya kaonotan iran na so Qur’an sa daa salakaw ron.
Manga oripn o Allāh, antonai mbidaan o ptharoon a Nabi ago so ptharoon a Rasul? So katharo a Nabi na sipik ko pakaasal a Naba’ a aya maana niyan na thotol, sa aya mitotoro o maana o Nabi na so taw a pphamanothol ko Allāh ago so manga sogoan iyan, ikadowa a maana o Nabi na sipik ko katharo a Nubuwwah a aya maana niyan na so mipapanggaw a lopa, sabap roo na so Nabi na skaniyan so maporo i pangkatan a taw a ladiyawan ago rawatn a babalowin a toos sabap ko kaporo o btad iyan, sa giyangkanan a dowa a maana na palaya domadait ko katharo a Nabi.
So pman so Rasul, na skaniyan so taw a siyogo sabap ko kathonaya ko isa a galbk a mattndo, sabap roo na bithowan o Allāh so manga mama a siyogo iyan ko kizampayin ko wahi niyan sii ko manga taw sa Rasul (sosogoon) sa ipapaliyogat on so kizampayin ko wahi o Allāh ago so kazodiyota on o ininggolalan o pagtaw antaa ka da.
Sabap sa ngkanan a dowa a maana na khailay tano a so ngaran a Rasul na langkap a di so ngaran a Nabi, sa so Nabi na mattndo so maana niyan, sa giyoto i giiran on katharoa sa: Langowan a Rasul na Nabi, na kna o ba langowan a Nabi na Rasul.
So Kadakl o bilangan o Manga Nabi ago so manga Rasul:
Piyakanggolalan o Allāh so kabaya iyan sa kasogo iyan ko oman i pagtaw sa mama a phamarinta on ko kabaya iyan, sa daa siyogo o Allāh a sogo ko kalangkapan a pagtaw a rowar ko Muhammad r, go piyakanggolalan o Allāh so kaontol iyan sa daa ziksaan iyan a isa bo a pd ko kaadn inonta ko oriyan o kapakanggolalan on o tanda ko kapakaoma on o panolon na da niyan paratiyayaa. Pitahroo Allāh a:
وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً
Go da Kami maadn a phaniksa sa taman sa di kami makasogo sa sogo. (Al Isra’ 15).
Phoon sii na mindakl so manga Nabi ago so manga Sogo sii ko thotolan ko kamamanosiyai sa bilangan a madakl. Pitharo o Allāh a: Daa pd sa ummah a ba kiyapokasi sa phamarinta on a sogo (Fatir 24). Aya maana niyan na oman i pagtaw na adn a siyogo on o Allāh a phamarinta on a zogo ko mapiya a zapar ko marata a pd sa Nabi, sabap sa amay ka di siran kasogoan na di siran khasiksa ko kaontol o Allāh.
Manga oripn o Allāh, piyanothol rkitano o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) so bilangan o manga Nabi ago so manga Rasul, sa miyakapoon ko Abu Darr a: Pitharo akn a hay Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) pira i kadakl o manga Rasul? Na pitharo iyan a: Tlo gatos ago kalalawnaan so sapolo a sagorompong a madakl. Go sii ko thotol o Abu Umamah, na pitharo o Abu Darr a pitharo akn a hay Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) pira i kadakl o manga Nabi? Na pitharo iyan a: Magatos nggibo ago dowa polo ago pat nggibo, so manga Rasul kiran na tlo gatos ago sapolo ago lima kataw, a sagorompong a madakl (Piyanothol o Ahmad ko Musnad iyan) Go biyaloy skaniyan o Al Albani a hadith a sahih (mapiya).
Manga oripn o Allāh, aya pman a kadakl o manga Rasul ago manga Nabi a miyaaloy ko Qur’an na dowa polo ago lima kataw siran, inaloy so sapolo kiran ago walo kataw sii ko darpa a satiman sii ko Sūrah Al An’ām, na miyaaloy so pd kiran sii ko manga darpa a salakaw sii ko Qur’an.
Giyangkai a bilangan a madakl o manga Nabi ago so manga Rasul na makapnggonanao sa mataan a adn a madakl kiran a di tano katawan, a inaloy anan o Qur’an sa mapayag. Pitharo o Allāh a:
وَرُسُلاً قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ ، وَرُسُلاً لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ
Go manga sogo’ a piyanothol ami siran rka sa miyaona, ago manga sogo’ a da ami rka mapanothol (so btad iran). (An Nisa’ 164).
So miyabathk so ingaran iyan a Nabi odi na Rasul sii ko Qur’an odi na piyanothol rkitano o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) na pharatiyayaan tano sa tarotop, na so da kiran maaloy so ingaran iyan ko kitab o Allāh na pharatiyayaan tano a siran na manga Nabi ago Rasul o Allāh ko katimbl iyan.
So Kissnggay o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) ko langowan a Nabi odi na Rasul:
Manga oripn o Allāh antonaa i galbk o manga Rasul?
Aya manga galbk iran na katii:
So Manga Okit a Kapkhatokawi o Rasul ko Sogoan o Allāh:
Aya okit a kapkhatokawi o Rasul ko sogoan o Allāh na giinggolalan sa Wahi, aya ptharoon a Wahi na so kapakatokaw sa nggolalan sa masoln a magaan, apiya antonaa i okit iyan, adn oto a giinggolalan sa ilaham (poyapoy), adn pman a giinggolalan sa misosorat odi na insarat odi na kasogo. Pitharo o Allāh a:
Go da maadn a ba rk a sakataw a manosiya o ba mbitiyarain skaniyan o Allāh inonta o nggolalan sa wahi, odi na sii sa talikhodan a rnding, odi na somogo sa sogo (Malaikat) na iwahi niyan sa iidin iyan so nganin a khabayaan iyan ka mataan a skaniyan na Maporo a Maongangn. (As Shura 51).
So Manga Sipat o manga Rasul:
Manga oripn o Allāh, kiyatokawan tano a so manga Rasul na adn a kibibida iran ko kalilid a manosiya, a skaniyan so kapthoroni kiran o Wahi o Allāh, ago so kababaloy ran a Ma’sūm mapipindiyara siran ko kanggolawla sa manga dosa, sabap ko kaaawidi ran ko panolon, ago so katharimaa kiran o manga taw a pndolonn iran, sa di siran phakalipat ko langowan a katao a inibgay kiran o Allāh, ago daa phagmaan iran a shayi a pd ko inisogo kiran sa palaya iran dn izampay ko pagtaw iran.
Manga oripn o Allāh, giyangkaya a manga Rasul ago manga Nabi na bigan siran o Allāh sa Mu’jizah, aya ptharoon a Mu’jizah na langowan a shayi (nganin) a khakowaan iyan sa bagr so taw sa kasayani niyan on odi na oba niyan marn so bagr iyan, a so giikanggolalan o mujizah na pkhasopak iyan so atoran a kalalayaman ko doniya a so kapakathotompok o sabap ago so misasabap on (Cause & Effect) Na so Mu’jizah na giinggolalan sa sopak roo a pkhitana sa daa sabap iyan, a daa ba on gaga o manosiya, ka pd oto ko galbk o Allāh a mamantk.
So manga Rasul na adn a manga Mu’jizah iran a inibgay kiran o Allāh, a aya kadaklan on na mu’jizah a barandiya a maggdam, a aya phakaparatiyayaan on na so manga taw a makasasandng on sangkoto a kinitana iyan, a datar o mu’jizah o Musa [a.s.] ko giikambaloy o tongkat iyan a nipay ago so salakaw ron, go so mu’jizah o Isā a phkhabaloy niyan so lipaw a inmbaalan a papanok a thito dn a papanok a phlayog amay ka iyopn iyan. Ogaid na so Muhammad na aya mala a Mu’jizah a inibgay ron o Allāh na so Qur’an a skaniyan na katharo o Allāh a midadakat a oombawan iyan so langowan a katharo, a skaniyan i pondiyong o katao ago pamikiran a di dn khasangkay o akal o manosiya oba niyan marpng na aya pn o ba niyan kalampasi.
Manga oripn o Allāh, giyanan i kiyatimoan sangkai a bandingan tano ko kaparatiyayaa ko manga sogo Allāh. Sa imanto a alongan na miyaninggaposan so masa o manga Nabi ago so manga Rasul, sa so kiyawafat o Rasūlullāh r na miyaninggaposan so wahi o Allāh ago so khoyaptaan o langit ago so lopa, sa aya mibabagak na so Qur’an ago so Sunnah o Rasūlullāh r na so kaphagosaya on ko manga taw na miyangombalikan ko manga Ulama a siran i miyangwaris ko galbk o manga Nabi, ko kapndolona ko manga taw ago so kapthoroa kiran ko lalan o Allāh a mathito.
Sabap san na sa dn sa taw a khabaya mangnal ko btad o agama na maphanontot iyan ko manga Ulama sa ron iyan maphaganad sa di skaniyan makaphanarangkoni sa panarima iyan a phoon sa ginawa niyan, aya dn a patot on na phakaiza ko matao ka giyoto i di niyan kakhadadag ko kaoyagoyag iyan
وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
Wa aqulu qawli hada wa astagfirullaha li wa lakum wa lisairil Muslimin min kulli dambin fastagfiruhu innahu Huwat Tawwabur Rahim.
Alhamdulillāhi rabbil ālamin, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.
Manga oripn o Allāh, mangndod tano ko Allāh ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila.
Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa ngaki a walay ngka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami ngka ago rila ingka so manga loks ami ago rila ingka so kadandan o manga muslim so miyamatay kiran ago so oyagoyag kiran.
Ya Allāh, pakabagr angka so paratiyaya mi rka ago ompiya ingka so btad ami sa baloy angka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami.
Ya Allāh, kalimoon ka mingka ago lindinga kami ngka sa awata kami ngka ko manga sakit ago piya angka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad angka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa angka so manga mrmr rkami, na pakandiyakat angka so manga kawasa rkami, na timo angka so kasasagomparak ami, na bagr angka so malobay rkami, na ayon ingka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam.
Ya Allāh, pakadaag angka so ronda o Islam sa madaag ami so manga ridoay o agama ngka sa tatap angka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama ngka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.
Ya Allāh, tabangi kami ngka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka.
Ya Allāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
Ya Allāh, bgi kami ngka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhirat sa mapiya ago lindinga kami ngka ko siksa ko naraka.
Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Muhammad ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran. Wal Hamdulillahi Rabbil Alamin. Aqimus salah…..