So Bandingan ko Tawhid ago so Kapanakoto Khutbah No.12 KI: ALIM, HASSANOR BIN MAKA ALAPA |
معنى التوحيد والشرك
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنِ اهْتَدَى بِهَدْيِهِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ. وَبَعْدُ:
فَيَاعِبَادَ اللهِ يَقُولُ الْحَقُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْكَرِيمِ:
قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ ، اللهُ الصَّمَدُ ، لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ.
Innalhamda lillāhi nahmaduhu wa nastaīnuhu wa nastagfiruh, wa na’ūdubillāhi min shurūri anfusinā wa sayyiāti a’mālinā, man yahdihillāhu falā mudhillalahu, wa may yudhlil falan tajida lahu waliyyan murshidā, wa ash’hadu allā ilāha illallāhu wahdahu lā sharīka lahu, wa ash’hadu anna Mohammadan abduhu wa rasūluh, Allāhumma salli wa sallim wa bārik alā Mohammadin sallallāhu alayhi wa salallama wa alā ālihi wa sahbihi wa manihtadā bihad’yihi ilā yawmidd dīn... wa ba’du:
Fayā ibādallāhi, Yaqūlul Haqqu Tabāraka wa Ta’ālā fil Qur’ānil Karīm:
Qul Huwallāhu ahad, Allahus Samad, lam yalid wa lam yūladd, wa lam yakun lahu kufuwan ahad (Al Ikhlas)
Manga oripn o Allāh, so oriyan o podipodi ago so bantog ko Allāh (سبحانه وتعالى) , ago so kinipamangnin tano sa kapakaslang ko Nabi tano a Mohammad (صلّى الله عليه وسلّم) , na pzabandingn tano imanto ankai a bandingan ko ptharoon a Tawhid a gianan so kapakaisaisaa ko Allāh (سبحانه وتعالى) , ago so soranga iyan a so kapakadaa ko kaadn o Allāh (سبحانه وتعالى) (ilhad) ago so kisakoton on ko salakaw a katuhanan a gioto so pmbthowan sa Shirk.
Manga oripn o Allāh, giankaya a bandingan a tawhid, na tanto a mablang so rankom iyan ago so blangan iyan, ka so miaosay tano a nm rokon o paratiaya (iman) ago so lima rokon o Islam, na palaya dn anan tardas ago onayan ankai a ptharoon a tawhid.
So langowan a panolon o manga sogo o Allāh (سبحانه وتعالى) ago so sabap a kiasogoa kiran na pantag dn sa kapakamoayan ankaya a tawhid, sa maponas so kapanakoto a giinggolalan ko kapzimbaa ko salakaw ko Allāh (سبحانه وتعالى) . Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ
Sabnar a somiogo kami ko oman i pagtaw sa sogo (sa ptharoon iyan kiran a) simbaa niyo so Allāh, ago pakawatani niyo so (kasimba sa) tāgūt.
Liyo pn ko kiasogo o Allāh (سبحانه وتعالى) sa manga sogo ko kiphangndaon iran ko tawhid sii ko manga ummat iran, na so Allāh (سبحانه وتعالى) na inimbitiarai niyan so langowan a manosiya a khaadn ko doniya, sii pn ko masa a katatago iran ko doniya a kolpong a da siran pn mipansir, sa piakikilala niyan kiran ago piakizaksian iyan kiran a mataan a skaniyan i Kadnan iran a patot a zimbaan iran, na tomiarima siran ago mizaksi siran sa mataan a skaniyan i Kadnan iran. Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا ، أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ ، أَوْ تَقُولُوا إِنَّمَا أَشْرَكَ ءَابَاؤُنَا مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ ، أَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ ، وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
Go gowani a kowaan o Kadnan ka phoon ko mbawataan o Adam ko manga bkokhong iran so manga moriataw iran sa piakizaksian iyan kiran ko manga ginawa iran (sa pitharo o Allāh a) Ba di sakn i Kadnan iyo? Na pitharo iran a: Ngkaino di, pizaksian ami a ska i Kadnan ami, (mianggolawla oto) ka oba niyo tharoa ko alongan a Qiyamah a mataan a skami sii sankanan (a kiazaksi) na kalilipatan ami sabap sa da rkami makanggolalan, odi na oba niyo tharoa a: Mianakoto man so manga apo ami sa miaona, na skami na manga moriataw iran sa oriyan (na siowa ami siran) na ba kami nka ziksaa sabap ko pinggalabk o manga pananakoto, go datar oto a pzakntaln ami so manga tanda ka oba siran makambalingan (ko Kadnan iran) (Al A’raf 172-174).
Manga oripn o Allāh, sii sankanan a ayat, na tanto a marayag a kiaosaya niyan, sa mataan a so Allāh (سبحانه وتعالى) na aya bantak a kiaadna niyan ko manosiya, na so kabaloy niyan a kaadn a barasimba on a pakaiisaisaan iyan (muwahhid) gianan so kiatharoa on o Allāh (سبحانه وتعالى) ko antap iyan ko kiaadna niyan ko manosiya ago so Jinn a pantag sa an iran masimba, na so kasimbaa ko Allāh (سبحانه وتعالى) na gioto dn so Tawhid, kapakaisaisaa on. Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ
Go da ko adna so Jinn ago so manosiya a rowar sa an ako iran masimba
Miaaloy ko Hadith o Rasūlullāh (صلّى الله عليه وسلّم) a:
مَا مِنْ مَوْلُودٍ إِلاَّ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ أَوْ َيُنَصِّرَانِهِ أَوْ يُمَجِّسَانِهِ
Daa pd sa inimbawata inonta a giimbawata sii ko waraan a kamumuslimi (fitrah) na so mbalaa loks iyan (na siran i khasabapan) sa kakhabaloy niyan a yahudi, odi na nasrani, odi na majusi.
Manga oripn o Allāh, giankoto a miaaloy a fitrah, na gioto so kapasadan o Allāh (سبحانه وتعالى) ago so manosiya ko da niyan pn kipansir a pizaksian iyan a so Allāh (سبحانه وتعالى) i Kadnan iyan a tuhan iyan a zimbaan iyan, ago phangongonotanan iyan ko kaadn iyan ko doniya. Ogaid na sabap ko rarad o makaliliot on a so mbalaa loks iyan, ago so rarad o adat a katatagoan on, ago so dadag o shaytan, na pkhada skaniyan ko kamumuslimi ron sa pphakatogalin ko paratiaya a dadag.
Sii sankanan a hadith, na inikokom o Islam a langowan a taw a inimbawata ko doniya na skaniyan na muslim, ko da on pn kabaligi, na anda i kabaligi ron, na go niyan sankaa so Islam, na miakokom skaniyan a kafir, sa miapokas ko goliling o Islam, o matay skaniyan ko da on pn kabaligi na miatay skaniyan ko waraan iyan a pakaasal a skaniyan na Muslim, o pman o matay ko kabaligi ron a da pmuslim, na miatay a kafir ago miapakada iyan so waraan iyan a pakaasal, o pman o matay a skaniyan na Muslim ko oriyan o kiabaligi ron, na miatay skaniyan sa makokowa niyan so dowa a waraan (fitrah) a kamumuslimi, a so kiatarima iyan sa aya Kadnan iyan na so Allāh (سبحانه وتعالى) , ko da on pn kipansirn, ago so kiamuslim iyan ko oriyan o kiabaligi ron.
Manga oripn o Allāh, Pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) a:
وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً
Go da kami maadn a phaniksa sa taman sa di kami makasogo sa sogo.
So kapakaisaisaa ko Allāh (سبحانه وتعالى) , na paliogat a masabot sa maliwanag o Muslim, sa katii siran:
Manga oripn o Allāh, gianan i katitinsan ko bandingan ko Tawhid, sa so taw a ipamamayandg iyan so tawhid na pthawagn a Muwahhid, a makatotoro sa pphakaisaisaan iyan so Allāh (سبحانه وتعالى) , a ibabala anan ko ptharoon o Mushrik a aya maana o mushrik na so taw a pphakapdn iyan so salakaw a katuhanan ko Allāh (سبحانه وتعالى) ko kababaloy niyan a tuhan sa pzimbaan iyan so Allāh (سبحانه وتعالى) na isasaog iyan on so kapzimbaa niyan ko manga pd a katuhanan. So pman so Mulhid na skaniyan so taw a piakada iyan sa tarotop so katutuhani ko Allāh (سبحانه وتعالى) ago da dn a paparatiaan iyan a tuhan.
Manga oripn o Allāh, so kapanakoto na sakit a pkhasogat iyan so waraan o manosiya ago so poso iyan. Aya pakaasal ko lawas na so kapipiya ago so kalilintad, ogaid na pkhasogat a sakit, igira so manosiya na biokaan iyan sa porot so ginawa niyan sa da niyan khotai sa manga lindingan a mabagr.
So Kapanakoto na adn a manga sosonan iyan a alowin tano siran:
Manga oripn o Allāh, pitharo o Allāh (سبحانه وتعالى) ko hadith Qudsi a: Sakn i lbi a kawasa ko manga sakotowa ko kapanakoto, sa taw a nggalbk sa galbk a piakapd iyan rakn so salakaw rakn (ko simba) na ibagak akn skaniyan a pd iyan so sakotowa iyan.
Manga oripn o Allāh, katii so manga galbk a palaya dn kapanakoto:
Manga oripn o Allāh, mataan a so tawhid na btad a mala a kna o ba giya bo a giiron katharoa, ka mataan a skaniyan na btad a lankap a mararankom iyan so galbk o manosiya ago so langowan a pamikiran iyan ago so langowan a kagdam iyan sa sold a so isosoln iyan sa darm iyan a di niyan papayagn ko manga taw.
Di dn matarotop so kapakaisaisaa ko Allāh (سبحانه وتعالى) ko kamataani ron sa taman sa di mabaloy so manga galbk o manosiya ago so manga pamikiran iyan ago so manga kagdam iyan a makatitho ago mabalantan sii ko lalan a satiman, a palaya dn tolabos a rk o Allāh (سبحانه وتعالى) .
So pman so kaokit sa sosonan a kapagintaw a kanggalbk ago kapamimikiran ago kagdam a salakaw ko iniropa o Islam a lalan, na skaniyan na kapanakoto a di iprila o Allāh (سبحانه وتعالى) , ka kagiya miakabarnkas oto ko kiazaksii ko kaisaisa o Allāh (سبحانه وتعالى) , apia pn giiniyan kipagidaydaan odi na iphrawatib iyan so Lā ilāha illallāh, sa gagawii dawndaw.
Manga oripn o Allāh, pangnin tano ko Allāh a balowin tano niyan a pd ko manga taw a pphamakin’gn iran so katharo na phagonotan iran so lbi ron a mapiya.
وَأَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِينَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَاسْتَغْفِرُوهُ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
Wa aqulu qawli hada wa astagfirullaha li wa lakum wa lisairil Muslimin min kulli dambin fastagfiruhu innahu Huwat Tawwabur Rahim.
Alhamdulillāhi rabbil ālamin, wassalātu was salāmu alā rasulihil karīm Mohammadin Bin Abdillāh, wa alā ālihi wa sahbihi ajmaīn.
Manga oripn o Allāh, mangndod tano ko Allāh ago magapas tano ron sa mamangni tano ron sa rila.
Ya Allāh, mapapadalm kami imanto sa ngaki a walay ngka sa pantag sa giiami rka kazoasoata na rilai kami ngka ago rila ingka so manga loks ami ago rila ingka so kadandan o manga muslim so miyamatay kiran ago so oyagoyag kiran.
Ya Allāh, pakabagr angka so paratiyaya mi rka ago ompiya ingka so btad ami sa baloy angka so imanto ami a mapiya a di so kagai ami, na so mapita ami na mapiya a di so imanto ami.
Ya Allāh, kalimoon ka mingka ago lindinga kami ngka sa awata kami ngka ko manga sakit ago piya angka so pphangasasakit rkami, ago pakabayad angka so makambabayadan rkami, na pakakhawasa angka so manga mrmr rkami, na pakandiyakat angka so manga kawasa rkami, na timo angka so kasasagomparak ami, na bagr angka so malobay rkami, na ayon ingka so manga dato ami sa aya manggalbk iran na so kamapiyaan ami ago so Islam.
Ya Allāh, pakadaag angka so ronda o Islam sa madaag ami so manga ridoay o agama ngka sa tatap angka so manga palo ami sa maydan ago bgan ka rkami a limo a makapagintaw kami ko agama ngka ago mapakatindg ami so parinta Islamiyyah ko manga poso ami a go sii ko manga ingd ami.
Ya Allāh, tabangi kami ngka ko kaptadmi ami rka ago so kapiya o kapzimbaami rka.
Ya Allāh, pakiilayin ka rkami so bnar na dograan ka rkami so kaonoti ami ron, na pakikilalaan ka rkami so batal, na dograan ka rkami so kapananggilai ami ron.
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
Ya Allāh, bgi kami ngka ko doniya sa mapiya ago sii ko akhirat sa mapiya ago lindinga kami ngka ko siksa ko naraka.
Ya Allāh, kalimoon ka so Nabi ami a Muhammad ago so manga pamiliya niyan ago so manga sahabah niyan sa kalangolangon iran. Wal Hamdulillahi Rabbil Alamin. Aqimus salah…..