|
الْخُطَـبُ الْمِنْبَرِيَّـةُSO MANGA KHUTBAH SA MIMBARAl Murshid al Am Al Insan Islamic Assembly of the Philippines |
So basa Mranaw na pd ko basa a makababangnsa ko basa a Malayu, a skaniyan na ipzorat ko pakaasal iyan sa kaat a kirim, a kaat a Arab, (so basa a kirim na basa a Malayu a makatotoro sa kazorat ago kapakawit sa sorat odi na nganin) so kababaloy o basa Mranaw a ipzorat sa kaat a Arab na karina ago kilala sa so bangnsa Mranaw na bangnsa a Islam, sabap ko kaat o basa niyan a so dn so kaat o Qur’ān.
Gowani a domayamang so kaat a Latin sa Pilimpinas, ipoon ko kiaagawa on o manga Ispaniyol, na lagaday ko kiapakasambi o manga Mirikano, sa lomiankap ko manga Mranaw so kiapaganad sa katao a English, na minipatoray ran sa ginawa iran so kipzoratn ko basa Mranaw sa kaat a Latin, sa datar dn o manga basa a salakaw a kiapraradan ankai a kaat.
Na miaadn so ptharoon a minadrasa a pianarankoni a Dansalan College, a inisorat iran so basa Mranaw sa kaat a Latin na pitharo iran a giioto kon i kazorat a minadrasa, a amay ka tanodan na dadag oto a katharo, ka so madrasah na basa Arab a ron sipik so minadrasa, na aya patot na so kaat iyan na kaat a Arab a datar o kirim, sa di patot o ba so kaat a Latin na aya bthowan sa minadrasa.
Sii sankoto a bithowan iran a kasorat sa minadrasa na kinowa iran so batang a U, a baris sa patay, sabap sa so kaat a Latin na aya ipmbaris iyan na batang a datar o A, E, I, O, U, na so pakaasal o basa Mranaw a ipzorat sa kaat a kirim na aya baris iyan na kna o ba batang, ka ba dn manga toos a pthagoon ko kaporoan o batang igira diatas, dapan, ago patay, ago sii ko atag iyan igira dibawa, sa datar dn o kapmbarisi ko kaat a Arab, a so diatas na goris a makaiindag ko atag o batang na so dapan na maito a talipko a datar o batang a waw a pkhatago ko kaporoan o batang na so patay na titik a ipmbatog ko batang, na so dibawa na goris a makaiindag a datar o baris a diatas ogaid na sii pkhatago ko atag o batang a babarisan on.
Sabap san na zalisayin tano so bandingan sankai a kipzoratn ko Mranaw sa kaat a Latin, ka an tano maimpit phorong so atoran iyan sa mabaloy a lgawan ago padoman o langowa a panonorat ko basa Mranaw.
So Alipba o batang a Mranaw na da niyan langon kowaa so manga batang o Latin, ko kipzoratn on sankanan a kaat, go da niyan pn kowaa so langowan a batang o basa Arab, ogaid na mizamili on sa sii niyan piakaayon ko manga sowara o kapkhilapiat o basa niyan, sa katii so manga batang o basa Mranaw, a inosar o manga kadaandaan ko kinisoratn iran ko manga darangn iran ago so manga salsila iran sa kaat a kirim.
A a, Bb, Kk, Dd, Ii, Gg, Hh, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Rr, Ss, Tt, Ww, Yy, Z z, Ee, NG ng,
Gianan i manga batang o kirim ko pakaasal iyan ko kaat a Arab, sa initogalin tano sa kaat a Latin. So manga batang o Latin a: C, E, Q, U, V, X, na da anan ko kaat o pakaaasal a basa Mranaw. Apia so batang a H ago J, na di pagosarn o andang a kaat a Mranaw ka pzambian iran sa batang a K ago D, sa so hadji na kadi, sii bo sankai a masa a marani i kaiyaosara on o basa Mranaw.
So Saginsing o sowara o sabaad a batang igira tiago ko salakaw ron a batang:
So batang a H, na igira miatondog iyan so batang a K, P, T, na phakadagng so kambalsa on ka datar o: khan, khowa, khokot, thabid, thawag, phatay, phamono (kan, kowa, kokot, tabid, tawag, patay, bono).
So kowit sa poro (apostrophe (’)) na gophoon sold ko batang a N, a aya matotondog iyan na batang a G, na khapatay so N, ago khabals so G, datar o BAN’G ko lawas igira biadasan, amay ka daa ba on apostrophe, na makaphagpda so kambalsa ko N, ago so G, ka datar o BANG o Bilal ko masjid, go phoon matago so batang a N ko pagltan o dowa a NG na khatagoan sa apostrophe sa khabals so N, ka datar o pangn’nkn a patot a mabals so N ko pagltan o dowa a NG,
Amay pman ka sii miatago so apostrophe ko kaposan o kalimah na so kambalsa on na phakadkho’, ka datar o: soso’ (panndaan) ka an mibida ko soso a angawta o lawas, go so boko’ ka an mibida ko boko o kayo, go so kaka’ (rdit) ka an mibida ko kaka a pagari, go so papa’ (kayo a dalog) ka an mibida ko papa a kkhb a aso. So patay a alip a kabalsa on ko poonan o kalimah o Mranaw na aya dn a kathagoon a toos na so batang a E a adn a apostrophe niyan ka aya on kakhabalsa ka datar o: e’e’natn..
Thanodan:
So basa Mranaw na missnggay a basa a tanto a madakl a batang iyan a patay a maririnkit ago makathotondotondog, sabap roo na aya dn a kaontol iyan na di dn pamarisan sa batang sa aya bo a ipanorat na so manga batang iyan sa so kambalsa on na palaya dn phamatayin, ka an mabals phorong, sa di dn barisan sa batang a salakaw.
So basa Mranaw na basa a langowan a batang iyan na palaya pmbalsn, sabap roo na di khapakay o ba so isa ko batang iyan na balowin a toos ko isaa batang a salakaw, inonta bo so batang a H, ka khatondog iyan so batang a K, P, T, sa phakadagng so kambalsa on, a datar o: kh, (khorisk) ph, (phamono) th, (thawag).
Tanto kami a somiagad sa margn ko kiandirogoda ko kabarisi ko batang a Mranaw a patay sa batang a salakaw, sabap sa aya pakaasal o basa Mranaw na ipzorat sa kaat a kirim a kaat a Arab, na so kinisoratn on sa kaat a Latin, na miaadn so mala a awid a akal ko kambarisi ron, sa adn a manga panonorat a aya kinowa iran a baris ko patay a batang o Mranaw na so batanga U, so sakn on na aya inosar akn ko paganay a kapanorat akn na so batang a E, sabap ko adn a manga basa sa doniya a giioto i inosar iran, ogaid na so kiapakadalma mi ko dirogod ami makapantag roo na aya kiaayonan ami na so tindg sa so patay a batang o Mranaw na aya dn a ontol na di barisan sa pd a batang, sabap sankai a manga gona a alowin tano:
Sabap san, na aya bo a miapnto a batang a baris ko basa Mranaw sankai a okit tano ko kasorat na so tlo a batang a siran so: A. I, O, sii anan ko manga batang a diatas, dibawa, dapan, sa da on so patay, na so salakaw kiran na manga batang a ron siran ipmbaris, na gophoon matondog o batang so isa sankoto a tlo a batang a A, I, O, na khibaris on ko kababaloy niyan a diatas, dibawa, dapan, na o mapokas on na so batang na patay sa mbalsn ko kapapatay niyan, sa katatan so manga ibarat iyan sa kababaan a matatalasay ron.
bkhs, bbkhzn, bkn, bbknn, bbknan, bntl, bbntln, brn, bbrnn, bbnarn, bbntln, bbkarn, bbntayin, bbngkasn, bang, ban’g, baban’gan.
Dkt, ddktn, drs, ddrsn,ddmpasn, ddrangan, ddktan, ddkhaan.
gps, ggpsan, gntng, gns, ggnsn, ggntngn, gnggn, ggnggnn, ggnkan, ggphaan, glat, gglatan, nglatan, gtan, ggtanan, gps, ggpsn.
kds, kkdsn, pkhdssn, krk, kkrkn, pkrkn, kmpl, kkmpln, pkmpln, krs, kkrsn, kkhb, kkkhbn, kkhm, kkkhmn, pkkhmn, kkrangn.
lkb, llkbn, plkbn, llkban, lpt, llptn, plptn, lmk, llmkn, plmkn, lns, llnsn.
rpd, rrpdn, prpdn, prk, pprkn, rkt, rrktn, prktn, rrndngan, rrzaan, rrngkapan, rrndann, rrditn, prditn, rrndingn, rrngitn.
Snsr, ssnsrn, psnsrn, sbt, ssbtn, psbtn, sdp, ssdpn, srot, ssrotn, psrotn.
tps, ttpsn, ptpsn, tthr, ttthrn, ptthrn, tkhs, ttkhsn, ptkhsn, tps, ttpsn, tndk, ttndkn, pthndkn, tpr, ttprn, ptprn, trn, ttrnn, tphd, tthphdn, tgl, ttgln, pthgln.
zkd, zzkhdn, pzkhdn.